Minister Blok heeft per 1 januari 2015 een energielabel verplicht gesteld bij verkoop van woningen. Dit hangt samen met Europese regelgeving. Gezocht is naar een eenvoudig systeem met relatief lage kosten voor de consument. Iedere eigenaar heeft begin 2015 een voorlopig energielabel (gebaseerd op het stichtingsjaar van de woning) gekregen en kan dat via een bepaalde procedure laten wijzigen in een definitief label. Zowel het voorlopige als het definitieve energielabel zijn openbaar.

Begin 2015 is door de rijksoverheid aan alle woningeigenaren zo’n voorlopig label toegekend. U bent verplicht dit label definitief te maken als u uw woning wil verkopen of verhuren. Vorig jaar was er een ontwerp voor een ingewikkelder en dus kostbaarder variant. Dit leidde tot protesten van politici en belangenorganisaties. Daarom is het label versimpeld. En ook nu is er weer heisa. Het zou onvoldoende zijn voor Europese regels, fraudegevoelig, niet serieus, etc.

Het definitief maken van een label kan door de actualiteit van de energetische kwaliteit van een woning via DigiD door te geven aan de overheid. Met mee te sturen bewijsstukken moet dat worden onderbouwd. Die bewijsstukken worden getoetst door een deskundige ”van achter diens PC” en dat kost een schijntje (circa € 10 volstaat al).
Nieuw energielabel nuttig signaal voor duurzaam wonen

Het voorlopige label is puur gebaseerd op het jaar waarin de woning is gebouwd (gegevens Kadaster). Voor u en uw buren, ja voor heel Nederland is dat te zien via de volgende website:  energielabelatlas.nl

Wil je het huidige label weten van een woning die je huurt of wilt kopen dan kun je via opgave van postcode en huisnummer van die woning dat opvragen: zoekuwenergielabel.nl . Als je buren hun label definitief hebben gemaakt, kun je op dezelfde manier door hun postcode en huisnummer in te tikken het nieuwe resultaat zien en de geldigheidsduur (10 jaar). Handig voor huizenkopers, toch? Energielabels zijn dus openbaar.

Verkoop van een woning zonder definitief energielabel levert een boete op van € 400. Belangenorganisaties als Eigen Huis en Bouwend Nederland hebben ingestemd met dit type label om zich zo een dure variant met inspecties ter plaatse door energieadviseurs van het lijf te houden. Kritiek op het label is niet van de lucht, want € 400 boete is een bedrag van niks op de verkoopprijs van een huis en het valt in het niet bij de kosten van energetische ingrepen. Ook kunnen grapjassen foto’s van zonnepanelen van de buren insturen of nota’s vervalsen, etc. En hoe kan een deskundige voor € 10,- een betrouwbaar oordeel geven over de energetische kwaliteit van een huis?

Allemaal waar, maar je bent natuurlijk een grote domoor als je een huis koopt met een energielabel A en niet inspecteert wat het werkelijke energiegebruik is en hoe dat zich verhoudt tot de te kopen woning. Dan huur je als koper een echte energieadviseur in. Als dan blijkt dat het opgegeven energielabel niet klopt, kun je de verkoper daarvoor aansprakelijk stellen. Het is immers niet toegestaan om iets op basis van onjuiste gegevens te verkopen. Voor een verkoper is het dan ook helemaal niet interessant om met de energiegegevens te sjoemelen.

En nog belangrijker: de meeste huiseigenaren KOPEN geen huis, maar WONEN in een huis. En zo’n 40% van de bevolking in Nederland huurt een huis. Bovenal wordt energiegebruik bepaald door het eigen gedrag. Een A-label en stoken met open ramen en alle lampen, PC’s aan, etc. leidt tot een hoge energierekening. Hierop staat geen maatschappelijke sanctie. Een woning met een G-label (het ergste wat er is) met een gaskacheltje, stoken op 17 graden, enkel glas, dikke truien aan, slapen met open ramen (“al 80 jaar zo gedaan”) gebruikt minder energie dan een nieuwe woning met een A-label. Maar comfortabel is anders.

Het energielabel is dan ook vooral een psychologisch gebeuren, waarbij je na kunt gaan, wat je kunt doen om je woning op te waarderen. Als je dat hebt gedaan en er zijn geen bewijsstukken, so what? Dan maar een ongunstiger label voor je huis. Zelf weet je beter en je energierekening steunt je daarbij. Bij verkoop van je huis moet de koper ook zelf op verder onderzoek uit en kan die kennis nemen van de energierekeningen. Wie niks bewaart aan informatie (rekeningen, gebruiksinformatie), heeft op dat punt natuurlijk niets te melden. En zonnepanelen, vloerisolatie, dakisolatie, muurisolatie kun je altijd – als je wilt – ter plekke laten toetsen door een deskundige. De waarde van een huis wordt daarnaast vooral bepaald door de locatie en de algemene kwaliteiten van de woning.
Maak je energielabel definitief

Maar nu ter zake. Hoe krijg ik een ander label? Wij hebben de ervaringen van enkele voorgangers genoteerd. Je logt in via DigiD en de eerste barrière is de aanpassing van je DigiD-code aan de actuele beveiligingseisen. Onthoudt die nieuwe code goed, want je moet nog enkele malen in- en uitloggen om informatie op Internet te zoeken over de gestelde vragen. Of om dingen op te meten. Je hebt een kwartier de tijd, dan wordt je uitgelogd.

Het begint met de vraag over het woonoppervlak, zoals genoteerd bij het Kadaster. Zoek de definitie daarvan op Internet op en kruip door je huis met een meetlint. Raadpleeg eventuele bouwtekeningen als je die hebt. Niet alle ruimten doen mee en bij een schuin dak telt slechts een deel van het vloeroppervlak mee. Let daarbij op dat bij nieuwere woningen de kans bestaat dat het aantal m2 destijds sober is opgegeven aan de overheid om minder bouwleges verschuldigd te zijn of dat een verbouwing niet is verwerkt. De gegevens zijn ontleend aan het Kadaster. En energiegebruik hangt ook samen met de oppervlakten van je woonruimte.

Vervolgens doorloop je stappen waarbij per potentiele energiebesparingsmaatregel bewijs wordt gevraagd en wordt aangegeven hoe je dit eventueel kunt leveren door foto’s te maken van dakbeschot, muren, onder de vloer, etc. Ook wordt gevraagd om bewijzen in de vorm van nota’s te leveren. Voor zonnepanelen wordt bv. gevraagd om het aantal m2 zonnepanelen op te geven en dat is wat anders dan het aantal panelen en aantal theoretisch te besparen kWh stroom per jaar. Dus: de ladder op, meetlint mee, telmachine mee, weer terug, foto maken van het dak, liefst met in de hoek rechtsonder het huisnummer, foto in je PC-plaatsen in je aangelegde verzamelmap “aanvragen energielabel” evenals de opgemeten data. Ook de scan van de betaalde nota (vast nog aanwezig vanwege de 25 jaar garantie!) daar parkeren. Dan opnieuw inloggen en deze barrière is overwonnen!

De problemen worden natuurlijk wel wat ingewikkelder als bv. geplaatst isolatiemateriaal achter een dakbeschot is weggewerkt en je met foto’s (zo luidt het advies via DigiD) bij dakramen of in hoeken of achter schotten iets moet “bewijzen”. Hier hebben criticasters van het label natuurlijk volkomen gelijk: dit is niet van achter een bureau te beoordelen. En ook schemerige foto’s van onder vloer (Neem een bouwlamp mee!) zullen niet erg inzichtelijk zijn.

Op de website energielabelvoorwoningen.nl zijn ook gegevens over een helpdesk te vinden en de rubriek vragen en antwoorden. Ook mensen zonder PC, camera, scanner kunnen meedoen.

De moraal van het verhaal

Moraal van het verhaal: je hoeft je energielabel van je eigen woning niet op te waarderen naar een beter label. Het mag! Log in, zeg overal ja op en neem genoegen met wat je aantreft. Je krijgt dan een bevestiging van meneer Blok van de status quo. Bij verkoop is je notaris tevreden en heb je € 400 boete bespaard.

Maar het belangrijkste is wel dat je beperking van je energiegebruik vooral voor jezelf doet! Omdat je dat belangrijk vindt voor onze toekomst. En voor je portemonnee. Op internet barst het van de informatie over de kosten en opbrengsten van te nemen energetische maatregelen. Die zijn alle rendabeler dan sparen en snel terug te verdienen.

Wie een huis koopt moet vooral een echte deskundige meenemen en de staat van de woning controleren. Dat gebeurt nu ook al (technische rapporten van de Vereniging Eigen Huis, taxaties voor de hypotheek). Het energielabel van Blok is vooral een bewustwordingssymbool. Als dat ons met weinig inspanning een stukje verder op weg helpt om de bestaande woningvoorraad te verbeteren, is daar op zich niets mis mee.